کاشمر( ترشیز)

کاشمر که یکی ازشهرستان‌های خراسان رضوی است، از شمال به نیشابور و سبزوار، از مشرق به تربت حیدریه، از جنوب به گناباد و از مغرب به خلیل‌آبادمتصل می‌شود. ارتفاع آن از سطح دریا ۱۲۱۵ متر است. این شهرستان در ۳۵ درجه و ۱۱ دقیقه عرض شمالی و ۵۸ درجه و ۷۲ دقیقه طول شرقی قرار گرفته و آب و هوای آن به علت پستی و بلندی زمین و عوامل دیگر متنوع است. در شمال شرقی این شهرستان هوا سرد و مرطوب و زمستان‌های آن طولانی است. شمال این منطقه آب و هوای معتدل دارد و قسمت‌های جنوبی به علت مجاورت با کویر دارای آب و هوای بسیار گرم و آبی شور است. ارتفاعات شمالی این شهرستان از خواف شروع شده و از شمال تربت حیدریه می‌گذرد و دارای کوه‌های مربوط به دوران چهارم زمین‌شناسی و دارای قله مخروطی آتشفشانی در شمال قریه ریوش است. کوه‌های این منطقه پوشیده از درخت بادام می‌باشند و در دامنه‌ها دارای چشمه‌های آب گرم معدنیهستند. رشته کوه‌های جنوبی این منطقه بسیار کم‌آب و دارای تپه‌های گچی اند. در قسمت جنوبی این شهرستان کویر نمک قرار دارد که در زمستان و در هنگام بارندگی عبور از آن دشوار است. رودهای این شهرستان فصلی اند و بیشتر در بهار از دره‌های کوهستانی شمال جاری می‌شوند. کاشمر منطقه‌ای کشاورزی است و دارای محصولاتی چون غلات، حبوبات، پنبه، زیره و تنباکو بوده و مهم‌ترین محصولات آن انگور و زعفران است. در کوهستان‌های این منطقه محصولات دامی مانند پشم و پوست و لبنیات تولید می‌شود. صنایع دستی محلی کاشمر قالی، قالیچه، زیلو، گیوه وچادرشب ابریشمی است. انگور و کشمش کاشمر دارای ارزش صادراتی است.

شهرستان کاشمر از ۳ بخش به نام‌های حومه، ریوش، تشکیل می‌شود و دارای ۱۵۲ پارچه آبادی است. طوایفی مانند طایفه طاهریان، طوایف بلوچ خان زائی، گرگ زائی و اسماعیل زائی، طایفه بهمدی و میش مست در اطراف این شهرستان زندگی می‌کنند.

تاریخچه کاشمر[

کاشمر دارای قدمتی بیش از دو هزار سال است. این شهر در حدود ۲۵ نام در طی گذشت زمان به خود گرفته‌است که از نام‌های مشهور آن می‌توان به کشمر -ترسیس-ترشیز-سلطان آباد و کاشمر که نام فعلی آن است یاد کرد.

کاشمر طی چند هزار سال قدمت به نام‌های متفاوتی خوانده شده‌است. بنای آن را به بهمن پسر اسفندیار و نوه گشتاسب نسبت داده‌اند. نام اصلی آن ترشیز است و جغرافی نویسان اسلامی به صورت طرثیث و ترشیش و.. آن را ثبت کرده‌اند. همچنین نام‌های سابق این شهر بوشت و بست بوده‌است. پس از تصرف خراسان بدست اعراب و تا زمانیکه سلسله‌های ایرانی در خراسان علیه خلفای اموی قیام کردند ترشیز در طی دو سه قرن اولیه اسلامی بین امرای طاهری و صفاری دست به دست می‌گشته و در نیمه اول قرن چهارم از شهرهای تابعه نیشابور محسوب می‌شده‌است. در سال ۴۸۳ هنگامیکه حسن صباح پیشوای نزاریان ایرانی در الموت استقرار یافت دستیار خود حسین قاینی را که از پیش حکومت قهستان و ترشیز را داشت به عنوان داعی به ترشیز اعزام کرد و وی در دعوت مردم به نهضت نزاری حسن صباح توفیق زیادی به دست آورد. تعداد زیاد قلعه‌های جنگی در سراسر قهستان که در نام‌های محلی به نام‌های قلعه دختر و قلعه ملاحده موسومند حکایت از این امر دارد. پیش از سلطه مغول ترشیز بدست وزیر سلطان سنجر سلجوقی غارت و پس از آن در سال ۴–۶۵۳ توسط جلوداران سپاه هلاکوخان مغول ویران شد. بعد از قلع و قمع اسماعیلیه توسطهلاکو خان مغول بار دیگر ترشیز رو به آبادانی گذاشت و در قرن هفتم یکی از شهرهای مهم قهستان به‌شمار می‌آمد اما در پایان همین قرن توسط امیر تیمور گورکانی تصرف و ویران شد.

ایلیا امامی      مدرسه مصطفی خمینی منطقه 14

کلاس 5/4

 

بیست و هشتم مرداد ماه: سالروز درگذشت بانو سیمین بهبهانی   

به نام خدا

 

سیمین خلیلی معروف به "سیمین بهبهانی" شاعر و نویسنده، ۲۸ تیر ۱۳۰۶ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. او فرزند عباس خلیلی (شاعر و نویسنده و مدیر روزنامه اقدام) و نبیره حاج ملا علی خلیلی تهرانی است.

پدرش، عباس خلیلی (۱۲۷۲ نجف - ۱۳۵۰ تهران) به دو زبان فارسی و عربی شعر می‌‌گفت و   ۱۱۰۰ بیت از ابیات شاهنامه فردوسی را به عربی ترجمه کرده بود و رمان‌ نیز می‌نوشت.

مادر او فخرعظمی ارغون ( 1316 ه.ق - 1345 ه.ش ) دختر مرتضی قلی ارغون (مکرم السلطان خلعتبری) از بطن قمر خانم عظمت السلطنه (فرزند میرزا محمد خان امیرتومان و نبیره امیر هدایت الله خان فومنی) بود. فخر عظمی ارغون، فارسی و عربی و فقه و اصول را در مکتبخانه خصوصی خواند و با متون نظم ونثر آشنایی کامل داشت و زبان فرانسه را نیز زیر نظر یک مربی سوییسی آموخت. زنی که از شاعران موفق زمان خود بود، در انجمن نسوان وطن خواه عضویت داشت و مدتی هم سردبیر روزنامه آینده ایران بود. به عضویت  کانون بانوان و حزب دموکرات هم درآمد و به عنوان معلم زبان فرانسه در  وزارت فرهنگ آن زمان (آموزش و پرورش) خدمت می کرد.

پدر و مادر سیمین که در سال 1303 ازدواج کرده بودند، در سال 1310 از هم جدا شدند و مادرش با عادل خلعتبری (مدیر روزنامه آینده ایران) ازدواج کرد و صاحب سه فرزند دیگر شد.

 

سیمین هم خود ابتدا با حسن بهبهانی ازدواج کرد و با نام فامیلی همسر خود نام بردار شد و هر چند بعدتر با منوچهر کوشیار ازدواج کرد اما شهرت هنری خود را بر اساس نام خانوادگی همسر اول حفظ کرد. خانم بهبهانی همچنین سال ها دبیر آموزش و پرورش بود و شاگردان او خاطرات نیکی از او دارند.

سیمین بهبهانی از کودکی و جوانی سری پر شور داشت. چندان که هم سابقه تحصیل در مدرسه عالی مامایی را داشت و هم در دانشکده حقوق دانشگاه تهران و نیز همکاری با شماری از مطبوعات را. او که سه فرزند (علی، حسین و امید) را در دامان خود پروراند، نگاه مادرانه به دیگران را در اشعار خود نیز بازمی تاباند. وی جوایز متعدد ادبی و حقوق بشری نیز دریافت کرده است.

در سال 1382 موسسه انتشاراتی نگاه مجموعه اشعار او تا آن زمان را در یک مجلد نفیس در 1200 صفحه به چاپ رساند که بسیار مورد استقبال قرار گرفت و به چاپ‌های متعدد رسید.

 سیمین بهبهانی به بانوی غزل شهرت دارد و برخی از اشعار او به اندازه آثار کلاسیک شعر فارسی مشهور و محبوب‌اند و به سبب تسلطی که بر اوزان شعر فارسی داشت و وزن‌های جدیدی که خود ایجاد کرده بود، مورد استقبال سازندگان آثار موسیقایی قرار گرفت. یکی از این موارد، سروده �چرا رفتی� با صدای همایون شجریان است.

مهم‌ترین تخصص شاعرانه سیمین بهبهانی که موجب حیرت و تحسین می‌شد کشف، به کارگیری یا ابداع اوزان تازه و نیز سرودن اشعار در مصراع‌های طولانی بود در حالی که وزن را با دقت رعایت کرده بود و با مهارتی خیره کننده قالب‌های کهن را در شکل تازه و با مضامین مدرن عرضه می‌کرد و چندان در این کار و خلاقیت‌های نوآورانه در عرصه غزل چیره دست بود که �نیمای غزل� لقب گرفت.

 آثار سیمین بهبهانی:

- سه تار شکسته (۱۳۳۰/۱۹۵۱)؛ - جای پا (۱۳۳۵/۱۹۵۴)؛ - چلچراغ (۱۳۳۶/۱۹۵۵)؛- مرمر (۱۳۴۱/۱۹۶۱)؛ - رستاخیز (۱۳۵۲/۱۹۷۱)؛
- خطی ز سرعت و از آتش (۱۳۶۰/۱۹۸۰)؛ - دشت ارژن (۱۳۶۲/۱۹۸۳)؛ - گزینه اشعار (۱۳۶۷)؛ - درباره هنر و ادبیات (۱۳۶۸)؛ - آن مرد، مرد همراهم (۱۳۶۹)؛ - کاغذین جامه (۱۳۷۱/۱۹۹۲)؛ - کولی و نامه و عشق (۱۳۷۳)؛ - عاشق تر از همیشه بخوان (۱۳۷۳)؛ - شاعران امروز فرانسه (۱۳۷۳) [ترجمه فارسی از اثر پیر دوبوادفر ، چاپ دوم :۱۳۸۲]؛ - با قلب خود چه خریدم؟ (۱۳۷۵/۱۹۹۶)؛ - یک دریچه آزادی (۱۳۷۴/۱۹۹۵)؛ - مجموعه اشعار (۲۰۰۳)؛ - یکی مثلا این که(۲۰۰۵)

درگذشت سیمین بهبهانی

سیمین بهبهانی بانوی غزل ایران در 15 مرداد ماه به کما رفت و در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری شد و در نهایت بامداد سه شنبه 28 مرداد ماه 1393 به علت ایست قلبی و تنفسی درگذشت.

شعری از بانو سیمین بهبهانی 

دلم گرفته ، ای دوست! هوای گریه با من
گر از قفس گریزم کجا روم ، کجا من؟

کجا روم که راهی به گلشنی ندارم
که دیده بر گشودم به کنج تنگنا من

نه بسته ام به کس دل نه بسته کس به من دل
چو تخته پاره بر موج رها رها رها من

ز من هر آن که او دور چو دل به سینه نزدیک
به من هر ان که نزدیک از او جدا جدا من

نه چشم دل به سویی نه باده در سبویی
که تر کنم گلویی به یاد آشنا من

زبودنم چه افزود ؟ نبودنم چه کاهد؟
که گوید به پاسخ که زنده ام چرا من

ستاره ها نهفتم در آسمان ابری
دلم گرفته ، ای دوست هوای گریه با من

 

مردی که یک پا ندارد...

شلوار تا خورده دارد، مردی که یک پا ندارد

خشم است و آتش نگاهش یعنی تماشا ندارد

رخساره می تابم از او اما به چشمم نشسته

بس نوجوان است و شاید از بیست بالا ندارد
بادا كه چون من مبادا چل سال رنجش پس از این

خود گر چه رنجست بودن بادا مبادا ندارد.
با پای چالاك پیما دیدی چه دشوار رفتم

تا چون رود او كه پایی چالاك پیما ندارد؟

تق تق كنان چوبدستش روی زمین مینهد مهر

با آنكه ثبت حضورش حاجت به امضا ندارد
بر چهرة سرد و خشكش پیدا خطوط ملال است
گویا كه با كاهش تن جانی شكیبا ندارد

گویم كه با مهربانی خواهم شكیبایی از او
پندش دهم مادرانه گیرم كه پروا ندارد

رو می كنم سوی او باز تا گفتگویی كنم ساز
رفته ست و خالیست جایش مردی كه یك پا ندارد

 

 

 

 

امامزاده قاسم(ع)؛ از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن دهستان ارغا روستا پدر بزرگ مادری

 

امامزاده قاسم(ع)؛ از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن

 

 

 

 

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) از خراسان رضوی، بقعه‌ امامزاده سیدقاسم(ع) ارغا، از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن در 20 کیلومتری شهرستان کاشمر و پنج کیلومتری شهرستان خلیل‌آباد قرار دارد که مسئولیت اداره آن بر عهده اوقاف و امور خیریه شهرستان خلیل‌آباد است؛ قدمت تاریخی این مکان زیارتی بر اساس سنگ‌های اطراف بقعه به 700 سال می‌رسد.

نسب شریف این بزرگوار به حضرت امام موسی کاظم(ع)، می‌رسد و صحت این موضوع را در کتاب آیه‌الله حاج شیخ محمدمهدی بحرالعلوم با نام 4336 بقعه می‌توان یافت؛ این مکان زیارتی از آنجا که در انتهای یک روستای بزرگ واقع شده، ظرفیت بالقوه‌ای به منظور تبدیل شدن به یک مکان گردشگری مناسب را با قابلیت‌های گردشگری مذهبی و روستاگردی دارد.

این بنا دارای طرحی مستطیل‌شكل است و فضای داخلی آن به شكل مربعی با چهار طاق در اطراف و در ورودی و پنجره‌هایی مرتفع است. بر روی تیزه گنبد نقاشی‌هایی ترسیم شده كه احتمالاً تمامی گنبد را دربر می‌گرفته‌اند اما به علت مرمت‌های غیر كارشناسی از بین رفته است.

ساختار معماری بنای مزبور دارای طاق‌های جناقی است و گنبد اصلی آن بر روی ساقه‌ای كه از گوشه‌سازی مربع و تبدیل آن به دایره ساخته شده، استوار گشته؛ بنای این آستان مطهر در سال 1384 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. همچنین این بقعه نزدیک‌ترین امامزاده به شهرستان خلیل‌آباد است که از این لحاظ می‌تواند مکان مذهبی و گردشگری برای مردم منطقه محسوب شود.

در قدیم نام روستا قاسم‌آباد بوده و دلیل آن وجود بقعه متبرکه امامزاده قاسم است. ارغا به معنی نهر آب هست زیرا این روستا در حاشیه شاخه‌ای از انهار رودخانه ششطراز که توسط اهالی صرف کشاورزی می‌شده، واقع شده است.

در همین خصوص علیرضا سبحانی، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه خلیل‌آباد در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه امامزاده قاسم(ع) روستای ارغا، از سلاله پاک حضرت موسی‌بن‌جعفر(ع) و یکی از امامزاده‌های معتبر و مورد عشق و علاقه همه بزرگان و مردم است، افزود: پیشینه بسیار دیرینه این امامزاده، نشان دهنده قدمت بنای آن است.

امامزاده قاسم(ع)؛ از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه خلیل‌آباد با اشاره به اینکه در سال 1255 هجری‌قمری فردی به نام محمد عرب طاهری نیمی از قنات روستای نصرآباد را وقف این امامزاده کرده که هم اکنون خود موقوفه 60 مستأجر دارد، بیان کرد: از قدیم، با توجه به ساختمان متعلق به میراث فرهنگی و به جهت اعتقادات خاص اهالی روستا، مردم ارادت خاصی به این بقعه داشته‌اند.

وی با اعلام اینکه طی سال‌های گذشته به همّت خیّران و این اداره، تغییرات بسیاری در این بقعه ایجاد شده، سهیم بودن خود مردم در انجام کارهای فرهنگی و عمرانی را یكی از اهداف اداره اوقاف و امور خیریه دانست و گفت: هم اکنون در حال شناسایی تعدادی از نیروهای متعهد و متخصص به عنوان اعضای هیئت امنا که در میان آن‌ها مهندس، فرهنگی و سایر اقشار و گروه‌ها با تخصص‌های مختلف خواهد بود، هستیم.

سبحانی با اعلام اینکه به دنبال ایجاد فضاهای مناسب‌تری جهت رفاه حال زائران در این بقعه هستیم، بیان کرد: بدون شک اگر بقاع رشد کنند و شاهد حضور زائران در این مکان باشیم، در کنار مسائل معنوی، موارد اقتصادی و اشتغال هم شکوفا خواهد شد که تحقق این امر نیازمند همکاری مردم روستا و خیّران است.

وی در ادامه به بخشی از کارهای صورت گرفته در امامزاده قاسم روستای ارغا(ع)، اشاره کرد و گفت: در ابتدا، خود بقعه وضعیت مناسبی نداشت و از سویی متعلق به میراث فرهنگی بود و باید با کمک میراث فرهنگی مصالح موردنیاز تأمین و توسط افراد فنی کار مرمت انجام می‌شد که با رایزنی‌ها و پیگیری‌های صورت گرفته، علی‌رغم اینکه اعتبارات مصوبی در این خصوص نداشتیم، کل بقعه مجددا مرمت شد.

سبحانی با توجه به اینکه ورودی حرم از وضعیت نامطلوبی برخوردار بود، افزود: ورودی حرم پس از بهسازی و احداث سکوها و نصب تصاویر شهدای روستا و مرمت سرویس‌های بهداشتی از وضعیت مطلوبی برخوردار خواهد شد.

وی با بیان اینکه اگرچه حصارکشی اطراف بقعه دیوار گِلی داشته و قسمت‌هایی از آن تخریب شده بود اما از ضلع شرق، حصارکشی انجام شده و جهت زیباسازی و ایجاد امنیت، اقدامات لازم صورت گرفت، اظهار کرد: در معرفی بقاع متبرکه از هر طریق ممکن تلاش خواهیم کرد که مهم‌ترین برنامه و هدف ما، حرکت در مسیر انجام کارهای فرهنگی و عرضه محصولات فرهنگی هدایت‌شده در بقاع است.

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه خلیل‌آباد با اعلام اینکه ضریح این بقعه متبرکه، توسط هنرمندان اصفهانی ساخته شده است، تصریح کرد: توسط یکی از خیّران همین روستا که ساکن مشهد بود، هزینه سنگ‌فرش مورد نیاز حرم تأمین و توسط ایشان، سنگ ویژه‌ای برای قبر تهیه و نصب شد.

امامزاده قاسم(ع)؛ از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن

رئیس اداره اوقاف و امور خیریه خلیل‌آباد با بیان اینکه تزئینات داخلی از جمله رنگ، پرده و لوستر انجام شده است، در خصوص تکمیل گلدسته‌ها بیان کرد: با توجه به اینکه گلدسته‌ها یک نماد مذهبی هستند و از مسیر اصلی مشاهده می‌شوند، تعدادی از خیّران جهت تکمیل ایوان و گچکاری همکاری‌هایی را داشته‌اند که جای تقدیر دارد.

سبحانی ضمن تقدیر از کمک‌های خیّران و شهروندان این روستا از آن‌ها خواست در صورتی که تمایل به ارائه کمک به این بقعه را دارند، می‌توانند با واریز وجوهات نقدی خود به داخل ضریح و یا تأمین بخشی از مصالح و تجهیزات، ما را یاری کنند.

در ادامه حجت‌الاسلام محمد محمدی‌پور، روحانی روستای ارغا درباره این مجموعه زیارتی گفت: بقعه متبرکه امام‌زاده قاسم(ع) از قدمت تاریخی برخوردار است به طوری‌که ما در این مجموعه دو سنگ قبر پیدا کرده‌ایم که قدمت یکی از آن‌ها به بیش از ۴۰۰ و دیگری به ۳۶۰ سال پیش می‌رسد.

وی افزود: موقوفه این امام‌زاده که مشتمل بر زمین‌هایی از ارغا تا خلیل‌آباد است و به قاسم‌آباد مشهور است، بیش از ۳۰۰ سال قدمت دارد و وقف‌نامه آن بر روی پوست آهو نوشته شده است.

محمدی‌پور با اشاره به اینکه این موارد نشان می‌دهد که این مجموعه قبلا بسیار آباد و حتی از کندر هم آبادتر بوده است و بر اساس تعریف گذشتگان و بزرگان، در گذشته افراد زیادی برای تفریح و زیارت به این مکان می‌آمده‌اند، اظهار کرد: از آنجا که در گذشته راه منتهی به بخش کندر و شهرستان بجستان از کنار این امام‌زاده عبور می‌کرد و این مجموعه زیارتی در حاشیه راه بود لذا از رونق فراوانی برخوردار بود ولی متأسفانه اکنون در بن‌بست قرار گرفته است.

امامزاده قاسم(ع)؛ از کهن‌ترین اماکن زیارتی ترشیز کهن

وی با اشاره به اینکه این بقعه یکی از بهترین اماکن تفریحی و زیارتی منطقه و نیز بهترین محیط گردشگری در شهرستان نوپای خلیل‌آباد به شمار می‌رود زیرا این زیارتگاه یکی از قدیمی‌ترین مجموعه‌های زیارتی شهرستان‌های کاشمر، خلیل‌آباد و بردسکن است، عنوان کرد: موقوفات امام‌زاده قاسم(ع) فقط زمین است و آب ندارد لذا درآمد آن کم است؛ این اراضی در اجاره مستأجران بوده و عواید آن هم وصول می‌شود که بر اساس وقف‌نامه مقداری از آن وقف امام‌زاده و مقداری دیگر وقف عزاداری و روضه‌خوانی اهل بیت(ع) می‌شود.